Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan’a Edremit Kaymakamlığı‘nın verdiği idari para cezası mahkemece kaldırıldı.
Mahkeme kararı Doğan’ın davada savunmasını üstlenen Altıparmak Hukuk Bürosu tarafından “Bu mahkeme kararı, elindeki kamu gücünü ve ceza verme yetkisini haksız ve sübjektif saiklerle kullanarak sivil toplum faaliyetlerine engel olmak ve sivil toplum kuruluşlarını, yasal faaliyetleri sebebiyle cezalandırmak isteyen idarelere ‘dur’ demek açısından önemli bir karardır” şeklinde nitelendirildi.
İdari para cezasına itiraz süreci çevre alanındaki dosyalara odaklanan Altıparmak Hukuk Bürosu tarafından üstlenilen Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği’nin dernek tüzüğündeki amaçlara uygun olarak, doğa hakkı ihlallerinin yaşandığı birçok projeye karşı dava açtığının yinelendiği, karara ilişkin açıklamada davalar şöyle sıralandı:
“Bu davalardan bir tanesi, Kuzey Ege’nin neredeyse tek sulak alanı olan Akçay Sazlığı’nın Organize Sanayi Bölgesi (OSB) projesi ile yok edilme girişimine karşı açılmıştır ve Edremit Kaymakamlığı bahsi geçen OSB’nin yönetimindedir. Bu davaların açılmasının hemen sonrasında Edremit Kaymakamlığı talimatıyla ile müvekkil dernek defter ve kayıtları incelemeye alınmıştır.”
Edremit Kaymakamlığından 51 bin liralık para cezası
Doğan, Edremit Kaymakamlığı tarafından Cumhuriyet Savcılığına yapılan suç duyurusu nedeniyle ifadesi alınmak üzere Küçükkuyu Karakolu’na çağrılmıştı.
Verdiği ifadenin ardından açıklamada bulunan Süheyla Doğan, kendisine Ayvacık’ta 2018’de meydana gelen depremin ardından çocuklara yapılan bot yardımının sorulduğunu bildirmişti. Doğan, kendilerine “yardım yapılmasının dernek tüzüğüne aykırı olduğu” şeklinde bir gerekçe bildirildiğini kaydetmişti.
Süheyla Doğan, “Bizler bir doğa koruma derneğiyiz ve bir doğa felaketinin ardından bölgeye incelemeye gittik. Bu sürede köylüler bizden çocuklar için bot talebinde bulundular. Derneğimize gelen desteklerle bu botları temin ettik” demişti.
Para cezalarının gerekçeleri
Doğan’a kesilen ve toplamda 51 bin 730 Türk Lirası’nı bulan idari para cezalarının gerekçeleri ise şunlardı:
- Dernek gelirleri alındı belgesinde T.C. kimlik numarası, adı-soyadı,adres, cep tel/e-posta adresine ilişkin verilerin yer almaması ve kesilen idari para cezası tutarı bin 730 TL
- Yurtdışından alınan nakdi yardımın Edremit Kaymakamlığı’na dört ay geç bildirilmesi nedeniyle ve 50 bin TL
İdari para cezalarına itirazlar
Söz konusu para cezalarının iptali için Edremit Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılan itiraz gerekçeleri ise şöyle:
- Bin 730 TL için: Bağışçı olan ve dernek kayıtlarında kişisel bilgileri sınırlı bir şekilde bulunan şahıslara ilişkin özel bilgi mahiyetindeki TC no ve adres gibi bilgilerin yazılmasında yasal bir zorunluluk olmaması,
- 50 bin TL için: Cezanın hukuki dayanağı olan 5253 sayılı Dernekler Kanunu‘nun 32. Maddesi’nin (k) bendi, yardımı geç bildirmenin cezasını ‘…beş bin Türk lirasından yüz bin Türk lirasına kadar idari para cezası’ olarak belirlemiştir. Alt ve üst limitleri verilen bu yaptırım türünde, bu iki limit arasında kalmak kaydıyla rakamın ne kadar olacağına yönelik belirlemenin, cezayı verecek olan idari makamın takdirine bırakılmıştır. Kabahatler Kanunu‘nun İdari Para Cezası başlıklı 17/2 maddesinde ‘İdarî para cezası, kanunda alt ve üst sınırı gösterilmek suretiyle de belirlenebilir. Bu durumda, idarî para cezasının miktarı belirlenirken işlenen kabahatin haksızlık içeriği ile failin kusuru ve ekonomik durumu birlikte göz önünde bulundurulur’ hükmü yer almaktadır.
‘Örgütlenme özgürlüğüne ve düşünceyi ifade etme hürriyetine açıkça aykırı’
Edremit Kaymakamlığınca verilen idari para cezası ise avukatlık bürosu tarafından yapılan açıklamada şu ifadelerle eleştirildi:
“Bu derece ağır ve hukuka aykırı bir para cezası, müvekkil derneğin demokratik yollarla hak arama ve var olma hakkını adeta ortadan kaldırmakta, açmış olduğu davalar sebebiyle müvekkil dernek adeta susturulmak istenmektedir. Böyle bir yaklaşım, hukuk devleti ilkesine ve Anayasal koruma altında olan örgütlenme özgürlüğüne ve düşünceyi ifade etme hürriyetine açıkça aykırıdır.”
İdari para cezaları iptal edildi
Edremit Sulh Ceza Hakimliği 20 Nisan’da verdiği kararda, bin 730 TL’lik idari para cezasını, ‘5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 11. maddesinde, dernek gelirlerinin toplanmasında kullanılacak alındı belgesine bağışçıya ait kişisel verilerin eklenmesinin öngörülmediği, Kanun’un bildirime tabi tutmadığı kişilerin yönetmelik değişikliği ile açık rıza alınmadan TC. kimlik numarasını bildirime tabi tutulamayacağı’’ gerekçesi ile iptal etti.
50 bin TL’lik para cezası hakkında ise ‘Somut olayda idarenin itiraza konu idari para cezasının asgari hadden uzaklaşılmasının gerekçesinin denetime elverişli olarak ortaya konmaması gerekçesi ile 5326 Sayılı Yasanın 28/9.madde uyarınca beş bin liraya düşürülmesine karar verildi.
Emsal niteliğinde
Edremit Kaymakamlığı derneğin açmış olduğu bu davalarda imar planlarının iptali istenen OSB projesinin yönetim kurulu başkanlığı görevini sürdürüyor.
Kararın emsal niteliğinde olduğunun bildirildiği açıklamada ayrıca sivil toplum kuruluşlarına yönelik benzer mahiyetteki para cezalarına ilişkin de ayrıntılı bilgilere yer verildi.
