Ermeni Soykırımının yıldönümü olarak anılan 24 Nisan 2024’te yaptığı açıklama gerekçe gösterilerek, TCK’nın 301’inci maddesi kapsamında yargılanan İHD Dersim Şube Eş Başkanı Gönül Sonbahar beraat etti. Sonbahar, “Tarih araştırmacılarının somut gerçeklerle ortaya koydu bir gerçekliği ifade özgürlüğü kapsamında ifade ettim” dedi.
İnsan Hakları Derneği (İHD) İHD Dersim Şube Eş Başkanı Gönül Sonbahar hakkında Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 301 maddesinde düzenlenen, “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmetini ve Devletin yargı organlarını alenen aşağılamak” iddiasıyla açılan davanın ilk duruşması Tunceli 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Sonbahar, duruşmaya İHD Diyarbakır Şube Başkanı ve aynı zamanda avukatı olan Ercan Yılmaz ile birlikte katıldı.
Duruşmayı gözlemci olarak İHD Dersim Şube Başkanı Gürbüz Solmaz, İHD Diyarbakır Şube Yöneticisi avukat Cihan Aydın, İHD Bölge Temsilcisi Tahir Saçaklı ve İHD üye ve yöneticileri Evrim Ay ile Özgür Ateş de izledi.
Duruşmada savunma yapan Gönül Sonbahar, Ermeni Soykırımı’nın başlangıcı kabul edilen 24 Nisan tarihinde yapılan basın açıklamasının İHD Genel Merkezi ve tüm şubeler tarafından kamuoyuyla paylaşıldığını belirtti. Sonbahar, savunmasına şöyle devam etti:
“Tarih araştırmacılarının somut gerçeklerle ortaya koydu bir gerçekliği ifade özgürlüğü kapsamında ifade ettim. Hiçbir kurumu aşağılamadım. Bu inkarla devletin kurumları hesaplaşmalı. Demokratikleşmenin önündeki en büyük engellerden biri de ifade özgürlüğünün kısıtlanmasıdır. İnsan hakları savunucularının, dünyanın neresinde olursa olsun, insan haklarına yönelik ihlalleri gündeme getirmesi bir yargılamaya konu yapılamaz. Bundan sonra da insan haklarını savunmaya devam edeceğim.”
Mahkeme savcısı mütalaasında TCK’nın 301’inci maddesine ilişkin suçun sabit olduğunu belirterek Sonbahar’ın cezalandırmasını talep etti.
Mütalaaya karşı savunma yapan avukat Ercan Yılmaz “Mütalaayı kabul etmiyoruz. Dosya kapsamındaki iddialar ifade özgürlüğü kapsamındadır. Davanın açılışı itibariyle de ilgili usulde eksiklikler var. Kolluğun ‘sanal devriye’ uygulaması, AYM’nin kararıyla iptal etmiştir. 24 Nisan ile ilgili her yıl kişi ve kurumlara yönelik açılan davalar var. Bu davaların tamamında beraat kararı verildi. Bu kararları dosyaya sunuyoruz” dedi.
Yılmaz, 2012 yılında benzer bir açıklama nedeniyle soruşturma açıldığını ancak Adalet Bakanlığının yargılamaya izin vermediğini hatırlattı ve “İHD olarak mağdurun ve failin kimliğine bakmayız. 1915’de yaşanan ağır insan hakları ihlalin cezalandırmaya değil, yüzleşmeye çözülebileceğini savunuyoruz” dedi.
Avukat Cihan Aydın ise AİHM kararlarını hatırlatarak tarihsel olayların ceza yargılamalarına konu edilemeyeceğini belirtti. Aydın, “Hem usul açısından hem esas açısından çarpık bir durum söz konusu. Bizimki bir adalet ve yüzleşme çağrısıdır. Bu davanın zaten açılmamış olması gerekiyordu. Söz konusu açıklama ifade özgürlüğü kapsamındadır. Bu nedenle beraat talep ediyoruz” diye konuştu.
Mahkeme heyeti savunmaların ardından Sonbahar’ın beraatine karar verdi.