2022 yılında gözaltına alınan 37 öğrenci “kanuna aykırı yürüyüşe katılarak ihtara rağmen dağılmamakla” suçlanıyor.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından, ODTÜ’de 10 Haziran 2022’de düzenlenen Onur Yürüyüşü’nde gözaltına alınan 37 kişiye kamu davası açıldı.
İddianamede, “LGBTİA+ temsil eden flamalar” taşıyan ve slogan atan öğrencilere kolluk kuvvetlerinin ihtarda bulunduğunu; ancak ikaza rağmen yürüyüşe devam ettikleri ifade ediliyor. Belirtilen sloganlar arasında, “NERDESİN AŞKIM? BURDAYIM AŞKIM! / SUSMA, HAYKIR, LUBUNYALAR VARDIR! “gibi sloganlar bulunuyor.
Öğrenciler, 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nu ihlal ettikleri gerekçesiyle, yani “Kanuna Aykırı Toplantı ve Yürüyüşlere Silahsız Katılarak İhtara Rağmen Kendiliğinden Dağılmama” suçuyla yargılanacak.
2025 yılının “Aile Yılı” ilan edilmesiyle birlikte LGBTİ+’ları hedef alan politikalar ve baskılar artarak sürüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “LGBT meselesi bugün ailenin varlığına yönelik en ciddi tehditlerin başında gelmektedir” ifadeleriyle tanımladığı bu yıl, LGBTİ+ varoluşu sistematik şekilde kriminalize ediliyor. 3 yıl önce gerçekleşen yürüyüşe bu yıl dava açılması ise şiddetlenerek devam eden hedef göstermelerin bir başka örneği.
Dün de, 2023 Eylül’ünde RTÜK önünde yapılan basın açıklamasına katılan aktivistlere dava açıldığı duyuruldu. Bu gelişmeler, Onur Yürüyüşü gibi barışçıl eylemleri bastırmaya yönelik süregiden devlet politikalarının bir devamı niteliğinde. 2025 yılının başında ‘Aile Yılı’ söylemi altında şekillenen baskı mekanizmaları, orantısız polis şiddeti ve gözaltılar kampüslerden sokaklara uzanıyor.
Belirtmek gerek ki, bu davalar yalnızca geçmiş eylemlerin değil, bugünün siyasal ortamının ürünü. Yargı süreçleri, yürütmenin LGBTİ+ karşıtı ajandasına paralel ilerliyor. İktidarın “aile” söylemiyle kurduğu bu yeni rejimde, direnişin ön safında bulunan lubunyalar, yine, hedefte.
Hatırla: 2022 ODTÜ Onur Yürüyüşü’nde Ne Olmuştu?
2011 yılından beridir ODTÜ LGBTİQAA+ Dayanışması tarafından barışçıl şekilde düzenlenen ODTÜ Onur Yürüyüşü’ne ilk polis saldırısı 2019 yılında gerçekleştirilmişti. 2019’da gerçekleştirilen ODTÜ Onur Yürüyüşü üzerinden 3 yıl geçmiş, sonrasında pandemi sebebiyle, yürüyüş, iki yıl üst üste yapılamamıştı. 2022 yılında, “Hatırla” teması ile tekrar yürümeye karar veren ODTÜ Onur Yürüyüşü Komitesi öğrenciler, önce imza kampanyalarını tamamlamış "LGBTİQAA+fobiye, iktidar ve kayyum baskısına, ötekileştirilmemize, yok sayılışımıza, hedef gösterilişimize karşı yürüyoruz ve 'Hatırla!' diyoruz" ifadeleri ile yürüyüş gününe çağrıda bulunmuşlardı.
7 Haziran 2022’de rektörlük, öğrencilere ve mezunlara mail yoluyla yaptığı açıklamada yürüyüşe izin verilmeyeceğini duyurmuş ve Onur Yürüyüşü’ne yönelik çağrıları “Üniversitemiz kampüsünü kendilerinin ülkemizdeki izinsiz yürüyüş merkezi olarak lanse etmeye çalıştığı farklı paylaşımlar” olarak nitelendirmiş, Onur Yürüyüşü gerçekleştiği takdirde “her türlü güvenlik önleminin” alınacağını duyurmuştu. Yasağın üzerine sivil toplum örgütleri ve ODTÜ bileşenleri açıklama yayınlayarak üniversite yönetiminin kararından dönmesine yönelik çağrıda bulunmuş, fakat rektör kararından geri adım atmamıştı.
Yürüyüşe saatler kala kampüs kapılarına gelen mezunların, izin almış ziyaretçilerin giriş yapmasına izin verilmemiş, kapılardan çevik kuvvet araçları kampüse giriş yapmış ve kampüsün girişine yakın noktalarda TOMA’lar bekletilmeye başlatılmıştı.
Yasaklara rağmen, yürüyüş planlandığı saatte başlamış, katılımcılar, Fizik Mühendisliği’nden Merkez Mühendisliğe doğru bayraklarıyla yürümüştü. Polis, Onur Yürüyüşü'ne Merkez Mühendislik binası önünde saldırmış ve öğrencileri hedef alarak gaz bombası ve plastik mermi kullanarak şiddet göstermiş, sonrasında da katılımcıları ters kelepçe ile gözaltına almıştı. Şiddeti yürüyüş alanlarının dışarısına da taşımaktan çekinmeyen polis, saldırıdan kendisini korumak için topluluk odalarına sığınan öğrencilere gaz sıkmış, odalarda ve kütüphanede gözaltı yapmıştı.
LGBTİ+ aktivistleri, saldırının üzerine kampüsün farklı yerlerine dağılmış ve basın açıklaması okumuş ve Matematik Bölümü binasına dev bir gökkuşağı bayrağı asarak direnişten vazgeçmeyeceklerini bir kez daha göstermişlerdi.
Takip eden günün ilk saatlerinde gözaltına alınan 37 katılımcı, karakoldaki ifadelerinin ardından serbest bırakılmıştı.
ODTÜ’lü öğrenciler, ÜniKuir’in hukuki danışmanlığında, rektörlüğün yasaklama kararını idare mahkemesine taşımış, 30 Ocak 2023’te oybirliği ile alınan karar 27 Şubat 2023’te tebliğ edilmişti. Ankara 8. İdare Mahkemesi’nde görülen davada, barışçıl toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının demokratik bir toplumda vazgeçilmez haklardan biri olduğunun altı çizilmişti.
Mahkeme, yürüyüşten suç unsuru çıkarmaya yönelik adımlar atarak Ankara Valiliği’ne yazı yazan Rektörlüğün sözde duyumlarının “soyut” olduğuna karar vermiş; dahası ortada bir güvenlik endişesi varsa da valiliğin “Anayasal hak olan etkinlik ve toplantıları yasaklayarak değil gerekli kolluk tedbir ve önlemlerini” alarak üstüne düşeni yapması gerektiğini bildirmişti.
