16 Mart 2022'de Diyarbakır Polisi, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde barışçıl gösterilere katılmaları da dahil olmak üzere kadın hakları çalışmaları gerekçesiyle 24 kadın insan hakları savunucusunu evlerine baskın düzenleyerek gözaltına aldı. 13 kadın tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılırken, Jale Okkan, Emine Kaya, Sakine Karadeniz, Fatma Kavmaz, Remziye Sızıcı, Gülşen Özer, Esma Efetürk, Feyme Filiz Buluttekin, Bahar Karakaş Uluğ, Songül Kapancı ve Fatma Yıldızhan tutuklu yargılanmak üzere cazaevinde tutuluyor.
Gözaltına alınan ve tutuklanan kadınlar ifadelerinde gözaltında kaldıkları ve cezaevinde geçirdikleri süreç içerisinde, erkek gardiyanların huzurunda zorla çıplak arama da dahil olmak üzere, insanlık dışı ve aşağılayıcı muameleye ilişkin ciddi iddialar dile getirdiler. Türkiye’nin bu iddialar üzerine soruşturma açma sorumluluğu bulunmakta.
BM Özel Prosedürlerine yazılan mektup Türkiye İnsan Hakları Davalarına Destek Projesi (TLSP), Eşit Haklar için İzleme Derneği (ESHİD), Sivil Haklar Savunucuları (Civil Rights Defenders), Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV), İnsan Hakları Gündemi Derneği (İHGD), Yaşam Bellek Özgürlük Derneği, London Legal Group, Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA), Türkiye Araştırmaları Enstitüsü (RIT) ve Hakikat Adalet Hafıza Merkezi imzası ile gönderildi.
Mektup, Türkiye'de son zamanlarda meydana gelen hukukun üstünlüğü ve demokrasinin gerilemesinin yanı sıra kadın haklarına yönelik korumanın daralması ve özellikle Kürt kadın insan hakları savunucularının hedef alınması hakkında genel bilgiler içeriyor (Bu konularda daha önce BM Özel Prosedürlere gönderilmiş iki acil müdahale mektubunun İngilizcesine buradan ve buradan ulaşabilirsiniz). Önceki mektuplara ek olarak bu mektup da kadın insan hakları savunucularının gözaltına alınması ve tutuklanması bağlamında meydana gelen insan hakları ihlallerini ana hatlarıyla belirtmekte ve yine Türkiye'nin bu konudaki uluslararası hukuk yükümlülüklerini vurgulamakta.
Ortak acil müdahale mektubunun imzacisi olan STK’lar, BM Özel Prosedürlerinden bu konuyla ilgilenilmesini ve Türkiye hükümeti nezdinde aşağıdaki konularda gerekli adımların atılması için gecikmeksizin girişimde bulunmasını talep ediyor:
1. Kadın hakları aktivisti Jale Okkan, Emine Kaya, Sakine Karadeniz, Fatma Kavmaz, Remziye Sızıcı, Gülşen Özer, Esma Efetürk, Feyme Filiz Buluttekin, Bahar Karakaş Uluğ, Songül Kapancı ve Fatma Yılzdızhan'ın keyfi ve hukuksuz tutukluluklarına ve tutukluluklarına son verilmesi,
2. Diyarbakır Hapishanesi'ndeki suistimal ve insanlık dışı ve/veya aşağılayıcı muamele iddialarının etkin bir şekilde soruşturulmasını ve gerekirse ilgili makamların kovuşturulması ve cezalandırılması,
3. Mektuba konu müdahalelere maruz kalan kadın hak savunucularına ve diğerlerine yönelik yargı tacizinin durdurulması ve kadın haklarını savunarak sivil toplum içinde ifade, toplanma ve örgütlenme özgürlüklerine dönük engellemelere son verilmesi,
4. Terörle mücadele mevzuatının uluslararası insan hakları standartlarına uygun hale getirilerek, eleştirel görüşlerin ifade edilmesi ve toplanma hakkının kullanımının ceza soruşturması konusu yapılmasına son verilmesi,
5. İstanbul Sözleşmesi'nden çekilme kararının geri alınması.
Mektubun İngilizce tam metni için buraya bakınız.
