KHK ile 2016’da kapatılan Akdeniz Göç-Der ve 2019’da faaliyetlerine başlayan Çukurova Göç-Der’in kurucularından olan ve başkanlığını yapan Selahattin Güvenç, pek çok kez gözaltına alındı ve tutuklandı. Güvenç, hakkında devam eden iki dava varken, 14 Şubat 2022'de vefat etti.
Çukurova Göç-Der Başkanı Selahattin Güvenç, 1956 Elazığ Palu doğumlu. Ortaokul yıllarından itibaren öğrenci derneklerinde görev aldı. Laboratuvar teknisyeni olarak devlet memurluğuna girdi ve sağlık iş kolunda memur dayanışma hareketi içinde faaliyet gösterdi. 1980 darbesinden sonra örgüt üyeliği gerekçesiyle gözaltına alındı, iki yıl cezaevinde yattı. Davası beraatla sonuçlandıktan sonra devlet memurluğuna geri döndü.
1987 yılında, Diyarbakır’da Sağlık Mensupları Derneği’nin kuruluşunda yer aldı, kurucu başkan seçildi. Sonraki yıllarda Tüm Sağlık-Sen, KESK’e bağlı SES (Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri) sendikalarında Diyarbakır Şube yöneticiliği yaptı. SES Genel Merkez Yönetim Kurulu üyeliği görevini üstlendi.
1980-2003 yılları arasında pek çok kez gözaltına alındı. 1993’te Diyarbakır Demokrasi Platformu olarak yaptıkları bir açıklama nedeniyle, 13 arkadaşıyla 5 ay cezaevinde yattı. Bugüne kadar hakkında pek çok kez dava açılmasına rağmen hiç ceza almadı.
Kürt göçü raporu hazırladı
1993’te Mersin’e yerleşti ve sendikal çalışmalarına burada devam etti. Mersin o yıllarda Kürt illerinden büyük göç alıyordu ve zorla yerinden edilmelerle ilgilenmeye başladı. 2003’te emekliye ayrıldı, 2004’te Akdeniz Göç-Der’i kurdu. Zorunlu göçle ilgili alan araştırmaları yürüttüler, üniversitelerin göç ile ilgili çalışmalarına katıldılar. AB Delegasyonu, BM, UNDP için raporlar hazırladılar. Elde ettikleri sonuçlarla ilgili 2013’te TBMM Çözüm Komisyonuna sunum yapan Selahattin Güvenç, teröre dayalı göç travmasının bitirilmesi açısından çözüm sürecini önemsediğini belirterek “9 İlde yaptığımız araştırmaya göre 3 milyondan fazla insan göç etmiş. Bu rakam yüzyılın Kürt göçüdür” dedi.
Hazırladığı rapordan beş ay sonra tutuklandı
Komisyona yaptığı sunumdan beş ay sonra, 3 Kasım 2013’te Mersin’de gerçekleştirilen “KCK Operasyonları” sırasında aralarında gazetecilerin ve kendisi gibi insan hakları savunucularının da bulunduğu 24 kişiyle birlikte gözaltına alındı. 8 Kasım’da “silahlı terör örgütüne üye olmak” iddiasıyla tutuklandı ve Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi'nde altı ay yattı. Tahliye olduktan sonra Mersin 14. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki davada tutuksuz olarak yargılanmaya devam etti.
Güvenç, Göç Platformu ile Mersin Ayrımcılık Platformu’nun oluşması için öncülük yaptı, her ikisinin de sözcülüğünü üstlendi. İstanbul Politikalar Merkezi, Türkiye Barış Meclisi, Mersin Kent Konseyi, Doğu Akdeniz Sivil Toplum Platformu, Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi, STGM gibi pek çok kurumda çalıştı.
Suriye’deki savaşın yol açtığı göçü ve sığınmacıların durumunu, yaşanan insan hakları ihlallerini yerinde gözlemlemek amacıyla 25 Eylül 2014’te Suruç’a giden hak temelli çalışan insan hakları örgütleri temsilcileri arasındaydı.
Akdeniz Göç-Der davasından beraat etti
Akdeniz Göç-Der'in 2011-2012 yıllarında yürüttüğü AB destekli projeyle ilgili olarak 2014'te Türk Ceza Kanunu’nun 115/2 maddesinde düzenlenen “inanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme” suçlamasıyla Güvenç hakkında dava açıldı. Mahkeme, "dernekler kanununa muhalefet" suçunun işlendiğini gösterir delil bulunmadığından beraatine karar verdi.
Dernek KHK ile kapatıldı
15 Temmuz 2016’daki darbe teşebbüsü sonrası çıkarılan kanun hükmünde kararname (KHK) ile Akdeniz Göç-Der kapatıldı. Güvenç, 2016-2019 arasında Halkların Demokratik Kongresi (HDK) genel merkez üyesi olarak HDK Göç ve Mülteci Meclisi’ni kurma görevini üstlendi. Vefat ettiği tarihe kadar HDK Merkez Yürütme Kurulu üyesi ve Göç ve Mülteci Meclis sözcüsüydü.
Adana Karataş Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturma kapsamında Mersin'de 13 Mart 2018’de gözaltına alınan 11 kişi arasındaydı. Üç gün sonra adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Gizli tanık beyanlarıyla dava açıldı
2014'te Adana Karataş'ta, "Çadırda Yaşama Tutunmak" başlıklı araştırma için yürüttükleri faaliyetler üzerinden, gizli tanık beyanları gerekçe gösterilerek “silahlı terör örgütüne üye olmak" iddiasıyla hakkında dava açıldı.
KHK ile kapatılan Akdeniz Göç-Der’in yerine Kasım 2019’da Mersin’de Çukurova Göç-Der’in kuruluşunda aktif rol aldı. Kurucu Başkan seçildi. Selahattin Güvenç’in aktif çalıştığı hak merkezli örgütler ve görevleri şöyleydi: Çukurova Göç-Der başkanlığı, HDK Göç ve Mülteci Meclisi sözcülüğü, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi (STGM) Denetim Kurulu başkanlığı, Af Örgütü Türkiye Şubesi Denetim Kurulu yedek üyeliği ve Mersin Kent Konseyi üyeliği. Selahattin Güvenç, 12 Şubat 2022'de geçirdiği beyin kanaması nedeniyle, 14 Şubat 2022'de aramızdan ayrıldı.
