Gazeteci ve Dicle Fırat Gazeteciler Derneği eşbaşkanı Dicle Müftüoğlu, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında, 3 Mayıs 2023 Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde tutuklanarak cezaevine kondu. Müftüoğlu’nun aralarında olduğu beşi tutuklu 49 kişinin yer aldığı soruşturma üç ay sonra tamamlandı. Başsavcılık iddianameyi Ankara 28. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderdi. Ancak mahkeme iddianameyi kabul etmeyerek savcılığa iade etti. Savcılık daha sonra Müftüoğlu hakkında tekil bir iddianame hazırlasa da mahkeme bu defa da yöneltilen suçlamaların Diyarbakır’da gerçekleştiği gerekçesiyle dosyayı Diyarbakır’daki mahkemeye gönderdi. Nihayet, Müftüoğlu’nu yargılayacak bir mahkeme bulundu ve yargılama kapsamında savcı Müftüoğlu’nun “silahlı terör örgütüne üye olmak” suçlamasıyla cezalandırılmasını talep etti. Müftüoğlu, tutukluluğunun 303. Gününde tahliye edildi, davanın açılmasından 2 yıl sonra beraat etti.
Dicle Müftüoğlu, 1984 Ağrı Doğubeyazıt doğumlu. İlk ve orta öğrenimini Doğubeyazıt’ta tamamladı. Celal Bayar Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden mezun oldu. 2008 yılından itibaren İstanbul, Diyarbakır, Mardin, Şırnak gibi farklı illerde gazetecilik yaptı. Çalıştığı kurumlarda muhabir, editör, yazıişleri müdürlüğü gibi görevler üstlendi.
Müftüoğlu’nun yazıişleri müdürü olarak çalıştığı Dicle Haber Ajansı (DİHA), 29 Ekim 2016’da yayımlanan 676 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılınca meslektaşlarıyla dihaber isimli bir haber sitesi kurdular. Bu site de 2017’de 693 sayılı KHK ile kapatıldı. Müftüoğlu aynı yıl Mezopotamya Haber Ajansı’nda editör olarak çalışmaya başladı. 2019 yılında bir grup meslektaşıyla birlikte Dicle Fırat Gazeteciler Derneği’ni kurdu, eşbaşkanlık görevini üstlendi. Derneğin amacı gazetecilere yönelik ihlallere görünürlük kazandırmak üzere raporlama çalışmaları yapmak, bu raporları kamuoyu ile paylaşmaktı. Dava takibi ve hukuki destek gibi yöntemlerle hak savunuculuğu faaliyetleri yürüttüler.
1 Kasım 2023'te, Free Press Unlimited’ın düzenlediği “En Dirençli Gazeteci Ödülü”, Dicle Müftüoğlu’na verildi.
2014’teki paylaşımlara altı yıl sonra dava açıldı
Müftüoğlu hakkında, 2014 yılında sosyal medyada yaptığı paylaşım nedeniyle dava açıldı. Hazırlanan iddianamede, gazetecinin, “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası isteniyordu. 2 Aralık 2020’de Diyarbakır’da görülen davanın ilk duruşmasında Müftüoğlu, “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla bir yıl üç ay hapis cezasına çarptırıldı ve hükmün açıklanması geri bırakıldı.
5 ay hapis cezası verildi
Ağrı’da 18 Aralık 2019 tarihinde tutuklanan gazeteci Aziz Oruç’un “silahlı terör örgütüne üye olmak” ve “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamalarıyla Ağrı 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davada, Dicle Müftüoğlu da Oruç’a yardım ettiği gerekçesiyle “terör örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etmek” suçlamasıyla tutuksuz yargılandı. 18 Ocak 2023’te karara bağlanan davada Aziz Oruç beraat ederken, Müftüoğlu 5 ay hapis cezası aldı.
İfade vermeye gittiği emniyette gözaltına alındı
Müftüoğlu hakkında bu kez 14 Ocak 2021’de, Diyarbakır Başsavcılığı tarafından sosyal medya hesaplarında paylaştığı haberler gerekçe gösterilerek, “terör örgütü propagandası yapmak" iddiasıyla soruşturma başlatıldı.
3 Haziran 2022 sabah saatlerinde evine polis baskını düzenlendi. Polisler, kimsenin bulunmadığı evde arama yaptıktan sonra Müftüoğlu’nu ifadeye çağırdı. Müftüoğlu, ifade vermek için gittiği Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğü’nde gözaltına alındı. Savcılıktaki ifade işlemlerinin ardından adli kontrol tedbiri talebiyle mahkemeye sevk edildi. Tutuklu meslektaşları Nedim Türfent ve Ziya Ataman’a para göndermekle suçlanıyordu. Dosyaya gizlilik kararı kondu.
29 Nisan 2023’te Ankara merkezli bir başka soruşturma kapsamında 15 kentte polis operasyonları düzenlendi, Dicle Müftüoğlu’nun da aralarında bulunduğu 19 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan 19 kişiden 15’i tutuklama, üçü adli kontrol şartı talebiyle 1 Mayıs’ta Ankara Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği’ne sevk edildi. Mahkeme, gazeteciler Sedat Yılmaz, Dicle Müftüoğlu, Erol Balcı, Abdurrahim Tanyeli ve Ramazan Debe hakkında tutuklama kararı verdi. 3 Mayıs 2023 Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde tutuklanan Müftüoğlu, Diyarbakır’dan Ankara’ya karayoluyla getirildi ve 15 saat kelepçeli olarak seyahat etmek zorunda bırakıldı. Mahkeme iddianameyi iade etti.
Başsavcılık tarafından hazırlanan iddianame ise 3 Ağustos 2023’te Ankara 28. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından iade edildi. Mahkemenin gerekçesi soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve tutuklananların arasında hukuki ve fiili bağlantının olmamasına rağmen soruşturmanın toplu yürütülmesi ve iddianamenin de bu şekilde hazırlanmasıydı.
Müftüoğlu hakkında 6 Eylül’de yeni bir iddianame hazırlandı. Aynı suçlama maddelerinin konu yapıldığı iddianame bu sefer Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’ne sunuldu. Mahkeme, 13 Eylül’de sunulan iddianame hakkında yetkisizlik kararı verdi ve dosyayı Diyarbakır'a gönderdi. Mahkemenin gerekçesi Müftüoğlu’nun işlediği iddia edilen suçların Diyarbakır’da geçmesi, bu nedenle iddianamenin Diyarbakır Ağır Ceza Mahkemelerine gönderilmesi gerektiğiydi.
“Haber kaynaklarıyla görüşme” suçu
Müftüoğlu hakkındaki 43 sayfalık iddianamenin 41 sayfasında PKK’nin ve KCK’nin genel yapısına ve işleyişine, gizli ve açık tanıkların bu işleyişe dair ifadelerine yer verildi. İddianamede, gizli tanık beyanına dayanılarak, Müftüoğlu’nun Mezopotamya Ajansı'nda çalıştığını bunun yanı sıra Diyarbakır’da kadın örgütleri ile "içli dışlı" olduğunu ileri sürüldü. Müftüoğlu'nun meslektaşları ve haber kaynaklarıyla yaptığı görüşmeler “örgütsel faaliyet” olarak gösterildi. İddianamede, Müftüoğlu’nun 2014’te yurt dışına çıktığı iddia edilse de Müftüoğlu’nun yurt dışına çıkış tarihi 2017 idi. Buna rağmen tanık ifadeleri iddianamede yer aldı. Müftüoğlu’na “terör örgütü kurmak ve yönetmek” ve “silahlı terör örgütüne üye olmak” suçlamaları yöneltildi.
Avukatların savunması bitmeden ara karar açıklandı
Müftüoğlu'nun ilk duruşması 7 Aralık'ta Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Mahkeme başkanının izinli olduğu duruşmaya tanıklar da gelmedi. Duruşmaya Ankara’daki Sincan Cezaevi’nden SEGBİS ile katılan Müftüoğlu savunmasını "Gazetecilik suç değildir," diyerek bitirdi. Mahkeme heyeti, avukatların savunması bitmeden kararını açıkladı ve tutukluluğun devamına hükmetti.
18 Ocak 2024'teki ikinci duruşmada, mahkeme heyeti gazeteci Müftüoğlu'nun tutukluluğunun devamına ve gizli tanığın mahkeme huzurunda dinlenilmesine karar verdi. Bir sonraki duruşma 29 Şubat 2024tarihine ertelendi.
303 gün sonra tahliye edildi
Müftüoğlu, 29 Şubat 2024’teki duruşmaya Sincan Cezaevi’nden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Duruşmayı çok sayıda gazeteci ve meslek örgütü izledi. Savcı, tutukluluğunun devamını talep etti ancak mahkeme, yurtdışına çıkış yasağı koyarak Dicle Müftüoğlu'nun tahliyesine karar verdi. Müftüoğlu, tahliye olduğunda cezaevindeki 303. günüydü.
2 yıl sonra beraat
Müftüoğlu’nun, "örgüt kurmak ve yönetmek" ve "örgüt üyesi olmak" suçlamalarıyla yargılandığı davanın beşinci duruşması, Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşma öncesi Diyarbakır Adliyesi önünde yoğun güvenlik önlemleri alındı. Dicle Müftüoğlu’nun savunmasını avukatlar Resul Temur ve Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) Hukuk Birimi’nden avukat Hazal Sümeli yaptı. Savunmasında Müftüoğlu, iki yıla yakın süredir yargılandığı bu davada 10 ay tutuklu kaldığını hatırlatarak, "Bu yargılama, benim şahsımda gazeteciliğin yargılandığı bir davadır. Ben 15 yıldan fazla bir süredir gazetecilik yapıyorum ve son yıllarda Dicle Fırat Gazeteciler Derneği üzerinden basın ve ifade özgürlüğü için mücadele ediyorum. Yargılamanın tamamının Mezopotamya Ajansı’nda ve Dicle Fırat Gazeteciler Derneği’nde yürüttüğüm faaliyetlerden kaynaklı olduğunu ifade etmekte beis görmüyorum,” dedi. Müftüoğlu, "Bir editör olarak muhabirlere yaptığım mesleki öneriler talimat olarak gösterilmek isteniyor. Bu, tamamen gazetecilik faaliyetlerinin kriminalize edilmesidir" dedi. Müftüoğlu sözlerini, "Yıllardır basın ve ifade özgürlüğü için çalışıyorum. Verilecek beraat kararı basın özgürlüğüne hizmet edecektir" diyerek sonlandırdı.
Mahkeme heyeti, Müftüoğlu’nun "örgüt üyesi olmak" suçunun yasal unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle beraatine karar verdi.
