Türk-İş’e bağlı Deriteks Sendikası’nın İzmir Şube eski Başkanı ve Genel Başkanı Makum Alagöz hakkında bugüne kadar pek çok kez deri-tekstil alanında faaliyet gösteren şirketler tarafından tazminat ve ceza davaları açıldı. Şu anda da sendika üyesi işçilerin çalışma koşullarıyla ilgili yaptığı sosyal medya paylaşımlarından dolayı açılmış dört ayrı davadan yargılanıyor.
Makum Alagöz, 12 yaşından bu yana dericilik sektöründe çalışıyor. Sendikal faaliyetlerine 2002’de işçi olarak çalıştığı fabrikada başladı, işyeri temsilciliği yaptı. 2005’te Deriteks Sendikası İzmir Şube Başkanı seçildi. İlk kez 2009 yılında, bir deri firmasında sendikal faaliyetlerde bulunduğu sırada, işçileri zor, tehdit ve baskıyla sendikalı yaptığı yönünde hakkında savcılığa ve Çalışma Bakanlığı’na şikâyette bulunuldu, dava açıldı. Bu dava daha sonra düştü.
“Haksız rekabet" davası
2015’te, sendikalaşma faaliyeti yürüttüğü bir başka deri ve tekstil firmasında 14 işçi işten çıkarıldı, haklarında “haksız rekabet” gerekçesiyle maddi tazminat davası açıldı. Şirket ayrıca, davanın görüldüğü İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne dilekçe vererek bir ihtiyati tedbir kararı aldırdı. Karara göre şirket isminin geçtiği pankartlara ve dövizlere el konuldu, yapılacak haberlere, sosyal medya paylaşımlarına yasak getirildi. Bu karara rağmen, fabrikada çalışan işçilere uygulanan baskıyla ilgili şirket adını kullanarak sosyal medya paylaşımı yapan Alagöz hakkında, şirket itibarına zarar verdiği gerekçesiyle 2 milyon liralık tazminat davası açıldı. İhtiyati tedbir kararına uymadığı gerekçesiyle idari ceza davası da açıldı. Bunun üzerine işçi sendikaları küresel bir destek kampanyası başlattı. 28 ülkede aynı gün, aynı saatte eylemler düzenlendi. Gelen tepkiler üzerine, açılan davalar geri çekildi. Şirket, işten çıkarılan işçilere sendikal tazminat ödedi. Aynı şirkette sendikal örgütlenme faaliyetlerinin 2019 Ağustos’unda yeniden başlaması üzerine bu kez dört işçi işten çıkarıldı. İşyerinde direniş başlatıldı.
İşçilere baskı yapıldığını paylaştığı için dava açıldı
Şirket işten çıkarılan işçilere, 2015’te olduğu gibi “haksız rekabet” gerekçesiyle 200 bin lira değerinde tazminat davası açtı. Yeniden uluslararası düzeyde bir destek kampanyası başlatıldı. Makum Alagöz hakkında şirketin genel müdürü ve müdür yardımcıları, sosyal medya paylaşımlarında özlük haklarına saygısızlık yapıldığı gerekçesiyle ayrı ayrı savcılığa suç duyurusunda bulundu. Paylaşımlarda, işçilere yönelik baskılar ve bu baskıların kimler tarafından uygulandığı yazıyordu. Arabuluculuk aşamasında işveren, Alagöz’ün bir daha şirket hakkında paylaşım yapmaması, görüş bildirmemesi koşuluyla şikâyeti geri çekeceğini bildirdi. Alagöz ise teklifi, Soma Faciası’nda ölen madencilerin çocuklarının okul masraflarının karşılanması, madencilerin mezarına karanfil bırakılması koşuluyla kabul edeceğini söyleyince, teklif geri çekildi ve dava aşamasına geçildi. Şirket yöneticisi 4 kişi tarafından Alagöz hakkında 4 ayrı dava açıldı. İzmir 24. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki ilk duruşma 2 Temmuz 2020’de görüldü.
Zeytin işçileriyle dayanıştığı için hapis cezası verildi
Deriteks’in faaliyet alanları deri ve tekstil olmasına rağmen, Makum Alagöz bugüne kadar sektör ayırmadan tüm işçilerin yanında oldu. 2018 Kasım’ında sendikalı oldukları için işten çıkarılan zeytincilik işçileriyle dayanışma için gittiği fabrikada, 65 sendikacıyla birlikte gözaltına alındı. Hakkında“Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek” ve söz konusu fabrika yöneticilerinin dışarı çıkmasını engelledikleri gerekçesiyle dava açıldı. Mayıs 2019’da verilen 1 yıl 3 ay hapis cezası ertelendi. Karar istinafa taşındı.
İşveren şikâyetiyle gözaltına alındı
Alagöz 19 Mart 2021'de Deriteks’in Merkez Yönetim Kurulu toplantısı sonrası döndüğü İzmir'de, havalimanında gözaltına alındı. 17 saat boyunca neyle suçlandığını bilmeden havalimanı karakolunda tutuldu. Daha sonra gözaltı işlemi dayanağının, örgütlenme faaliyeti yürüttükleri bir fabrikada işveren temsilcilerinin şikâyeti olduğu öğrenildi. Makum Alagöz 20 Mart 2021'de serbest bırakıldı.
Deriteks'in 21-22 Ağustos 2021 tarihlerinde yapılan 33. Olağan Genel Kurulu'nda, Makum Alagöz genel başkanlığa seçildi.
İşverenin mal kaçırmasına engel olduğu için gözaltına alındı
22 Temmuz 2022'de, Deriteks çatısı altında örgütlenen ETF Tekstil işçileri, haklarını alabilmek için İstanbul Tuzla'daki fabrika önünde direniş başlattı. Direnişin 57. gününde işçiler, patronun kamyonlarla mal kaçırmasına engel olmak istedikleri gerekçesiyle gözaltına alındı. Gözaltına alınan 32 kişi arasında sendikanın Genel Başkanı Makum Alagöz ile Tuzla Şube Başkanı Hikmet Numanoğlu da vardı. Gözaltına alınanlar aynı gün serbest bırakıldı.
İşveren tarafından silahla yaralandı
12 Şubat 2024'te, İzmir Çiğli Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren Akar Tekstil yöneticileri tarafından görüşmeye çağırılan Deriteks Genel Başkanı Makum Alagöz ve sendika yöneticilerine, bir fabrika yöneticisi tarafından silahla ateş açıldı. Makum Alagöz yaralanarak hastanede tedavi altına alındı. Alagöz ile görüşmeye gelen Örgütlenme Daire Başkanı Binali Tay, Genel Koordinatör Engin Çelik ve sendika örgütlenme uzamanı Cihan İşçi yara almadan kurtuldu.
